Friday 14 February 2014

ZEKA


İnsanların, siyasi görüşü ve sosyal hayata bakış açısı, her zaman ayni kalmalı diye bir sabit fikrim yok. Ama,  bir uçtan diğer uca doğru beklenmedik bir kayma olduğu zaman , ister istemez insan şaşırıyor.  Bu olguyu,  en belirgin olarak Fatih Altaylı ve Ahmet Hakan ile yaşadım. Her ikisini de severim. Her ikisinin de görüşlerinin kıymetli olduklarını düşünürüm.

26 Ocak Pazar günü Fatih Altaylı’nın bir yazısı benim çok dikkatimi çekti. Hatta birçok sosyal paylaşım sitelerine yazarak,  herkesin haberdar olmasını istedim. Makale ,  Üner Kırdar’ın “Uluslararası Zeka Araştırması”na dayandırılmıştı.

İstatistik rakkamlarla çok kafanızı yormak istemiyorum ancak , yorumlamaya çok muhtaç bir çalışma olduğunu düşünüyorum.

Araştırmacı zeka’yı “muhakeme, planlama, problem çözme , idrak , dili kullanma ve öğrenme kapasitesi” olarak tanımlamış.  Kişinin bilgi birikiminin, zekâ ile ilgisi olmadığı da açıklamış.

IQ* ise , zekâ değerlendirme birimi olarak açıklanıyor.

Araştırmayı yapan Üner Kırdar Avrupa ülkelerinde yapılan IQ testleri sonuçlarına göre ülkeleri sıralamış. Almanya ve Hollanda 107 IQ ile en yüksek dereceye sahip iken Fransa 94, Türkiye’miz 90 ve en altta ise 89 ile Sırbistan.

Araştırmanın belki en dikkat çekici yanı işsiz , mahkum, yoksul ve boşanma gibi problemli sosyal olgularda,  IQ’su belirgin bir şekilde düşük olanların oranlarının,  bir hayli yüksek olması.

Örneğin IQ’su 125’in üzerinde olanların işsiz oranı %2 iken IQ’su 75 altında olanların %12. Kuşkusuz çok beklenen bir sonuç ve IQ testini doğrular nitelikte.

İnsanların yaşadığı coğrafya ile ırkların IQ ile gelişmişlikleri karşılaştırıldığında, bazı istisnalar göze çarpmaktadır. Örneğin Çin ve doğu Avrupa ülkelerinde yaşayan insanların IQ’ları yüksek olmasına rağmen refah seviyeleri neden düşüktür bilinmez.

Ayni araştırma , süregelen siyasi rejimleri bu konuda suçluyor.

Din ile zeka arasında yapılan birçok araştırmayı internetten bulabilirsiniz.. Fatih Altaylı araştırmay dayanarak “dini fanatizm ile zeka arasında bir ters orantı” olduğunu söylüyor. İnsanın , yetiştiği ortamın,   dine bakış açısını ve pratiğini çok fazla etkilediğinden bir ilişkilendirme yapmanın çok kolay olduğunu düşünmüyorum.

Bu yazıyı yazmamın asıl nedeni olan konu tabiki makalenin “Yahudiler ve Zeka” kısmı… Hayretler içerisinde kaldığım bazı saptamalar  yapmış araştırmacı. (Fatih Altaylı’nın da bunları açık açık yazmış olmasına da şaşırdım.)

Araştırmacı “Bu dinin üyeleri (Yahudiler)  çok yüksek IQ’ya sahip !” demiş. Halbuki biz Yahudilerin bir kısmı çok aşırı dindar ve fanatik olmasına rağmen , ateist olanlarımız, liberal olanlarımız , seküler olanlarımız yok mu? Hatta belki daha yüksek bir orana sahip.. Hepimizi dinsel temalı bir kefeye koymuş olmak hatalı.

Nobel ödülü kazananların oranının, en iyi ABD üniversitelerinin  Yahudi profesörlerinin oranının , olağanüstü yüksek olmasının nedeninin Avrupa’da Yahudilere toprak sahibi olma hakkı ve çiftçilik yapma imkanının verilmemesi neticesinde gelişen “doğal seleksiyon” neticesine varılmış olması  (!) saçmadır.

Yahudiler de , diğer ırklar gibi yaşadıkları ülkenin koşullarına uygun refah seviyelerine ulaşmış, kültür birikimi sağlamıştır.  1900 yıllarının başında Osmanlı’nın yıkılışı esnasında , biz yüksek zekalı İzmir’li Yahudilerin Kortijolar’da (aile evleri) ne işi vardı ? Çocukluğumda babamın işyerine onlarca acınacak durumda Yahudi dilenci gelirdi… Ege bölgesinde fakirlik ve cehalet çok yüksek bir seviyedeydi. Allience okulları bu yüzden kurulmadı mı.Azilimiz hıncahınç doluydu.

Tüm tarihimiz boyunca - biz yüksek IQ’lu Yahudiler-  Mısır’dan, Babil’den,  Filistin’den ,İspanya’dan ve sayılamayacak kadar çok yerlerden kovulmuşuz, pogromlara maruz kalmışız ,dinimizi değiştirmeye zorlanmışız, inanılmaz bir soykırıma uğramışız , aşağılanmışız , adaletsiz vergilere maruz bırakılmışız , bizlerden amele taburları oluşturanlar için köle gibi çalıştırılmışız, sürekli olarak ikinci sınıf vatandaş muamelesi görmüşüz…

Eğer,  biz Yahudilerin sinema , ticaret , finans ve bilimsel araştırma sektörlerinde belirgin bir başarısı söz konusu ise bunu salt zeka (IQ) ile açıklamak veya altında dinsel öğeler bulmaya çalışmak sadece zorlama olur kanaatindeyim.

Avram Aji
14.02.2014

*IQ : Ingilizce Intelligence Quotion kelimelerinin ilk harfleri