WİKİPEDİA ANSİKLOPEDİ İNTERNET

Son elli yılın en büyük icadı bilgi depolama konusunda elektroniğin katkısı, depolanan bilgiye hızla erişilmesi ve işlenmesidir. Ancak daha da önemlisi onun elektrik hızında paylaşılmasıdır.

İkibin yıl önce bilgiye ulaşmak için İskenderiye veya Celcius kütüphanesine gidip binlerce papirüs veya parşömen ruloyu okuyup öğrenmek ancak çok  az insanın sahip olabileceği bir imkandı. Kitabın icadı ile “rastgele erişim” hızı arttı. Bir papirüs rulosunda son paragrafa gitmek , bir kitabın son sayfasına gitmekten çok daha zor ve zaman alıcıydı.

Geçen yüzyıla kadar kitap sadece seçkinlerin ulaşabileceği bir şeydi.Ansiklopediler  ise  sadece kütüphanelerde bulunurdu.Eğitiminiz esnasında  araştırma yapmak için tek yol , okulun kütüphanesine gitmek idi. Seksenli yıllarda fasikül fasikül yayınlanan ansiklopediler evdeki salonların baş köşesine oturmuştu.

Doksanlı yıllar internet sayesinde bilgi ayağımıza geldi. Hem ücretsiz , hem de çok hızlı. Bu buluşu anlamak ve yorumlamak çok zordur. Geçen hafta Periscope programı ile SpaceX ‘in uzaya füze göndermesini canlı izledim. Youtube’da milyonlarca konferans , açık oturum ve belgesel anında elinizin altında.

Wikipedia’nın içeriğinden dolayı erişiminin kısıtlanması -eskiden Youtube’a yapıldığı gibi- sadece kullanıcıları yoksun bırakır. Çin ‘de de Wikipedia yasak… Hükümet yetkilileri yerli bir ansiklopedi yazmak için  onbinlerce akademisyeni işe almış. Bence “tekerleği yeniden icat etmek” buna denir. Eksiklikleri tamamlama amacı güdülse idi bir anlamı olabilirdi. Ya da hataları düzeltme çalışmaları yapılsa daha yerinde bir çaba olurdu.

Yakın bir gelecekte iki büyük değişim olacak. Birincisi hızlı değişen veya hızlı erişilebilecek bilginin okullarda öğretilmesine gerek kalmayacak . Geleneksel eğitim sistemi ve içeriği başka bir yönde evrilecek. Kişi istediği eğitimi internetten bulunduğu yerde alacak.Eğitim ömür boyu sürecek.

Ayrıca eskiden genel kültür dediğimiz bilgi akıllı telefonlar sayesinde her an yanımızda. Dünyadaki ikiyüz ülkenin başkentini ezberlemek bir marifet olmaktan çıktı. Ya da Türkiye’nin plakalarını…. Bunlar sadece televizyonlardaki bilgi yarışmalarında işe yarıyor artık.

Uzun yıllardır telefon rehberi yayınlanmıyor. Koca koca ciltler halinde basılan rehberler her sene evimize ve iş yerimize gönderilir baş köşeye konurdu. Beyaz sayfalar da, sarı sayfalar da tarih oldu. Posta idaresinin web sayfasından , anında ve bulunduğunuz yerden istediğiniz kişinin telefon numarasına erişebiliyorsunuz. Eskiden çalışma masamızın en önemli kişisel telefon rehberimiz akıllı telefonumızla işleivini yitirmek üzere.

Hele arama motorlarının bizim için gerçekleştirdikleri saymakla bitmez. Seneler sürebilecek bir araştırmayı sizin yerinize , milyonlarca dosya içerisinden saniyeler içerisinde yapıyor. Arama motorlarını iyi kullanabilmek, doğru soruyu sorabilmek te bir marifet.

Forumlar sayesinde sizinle ayni sorunu olan kişilerin nasıl çözümler bulduklarını , ya da ürün satıcılarının doğrudan cevapları bulmak elinizin altında.

Kötü yanları da var bu kontrolsüz bilginin. Başınız ağrıyor ve Google da baş ağrısı neden olur yazarsanız. Size milyon cevap bularak kafanızı iyice karıştırabilir.Depresyona bile sokabilir.

Eğitimin ne kadar uzun soluku ve masraflı olduğunu çoğu zaman düşünmeyiz…Ana okulundan üniversite sonuna kadar 16-18 senelik bir dönemi kapsar. Devlet okulları parasız bile olsa külliyetli bir masrafı vardır. Parasız olmasının fırsat eşitliği yarattığı görüşü ne yazık kı çok doğrulamamız mümkün değildir. En iyi okullar paralı olanlar ve de en zor girilebilenlerdir. Bu yüzden zengin çocuklarının şansı daha fazla gözükmektedir. Burslarla bu denge kurulmaya çalışılır. Türkiye deki 170 e yakın üniversiteye karşılık ABD de 5000 üniversite olması karşısında şaşırıabilirsiniz… Dünyanın en prestijli üniversitlerin " ivy-league" ‘in ABD bulunmasına ne dersiniz ? Dünyanın lokomotifi böyle olunabiliyor. Ayrıca 3. Dünya ülkelerindeki dahileri de mıknatıs gibi kendilerine çekmesi de ayrı bir işlev.

İnternet parasız eğitim sunarak eşitsizliği azaltma yönünde bir etkisi var.